Γενικά
Φοβία γενικά είναι ο παράλογος φόβος για ένα αντικείμενο ή κάποιες ειδικές καταστάσεις.
Υπάρχουν Ειδικές Φοβίες (πχ. ύψη, βελόνες, αεροπλάνα, σκυλιά) όπου τις παρουσιάζει ένα 25% του πληθυσμού και είναι πιο συχνές στις γυναίκες, και Κοινωνικές Φοβίες (πχ. ομιλία σε ακροατήριο, φαγητό δημόσια, χρήση δημόσιας τουαλέτας), που μπορεί να συνδυάζονται ορισμένες φορές με προσβολές πανικού και εμφανίζονται με την ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες.
Ορισμός
Στην Ειδική Φοβία, υπάρχει έκδηλος και επίμονος φόβος, ο οποίος είναι υπερβολικός και παράλογος, και εκλύεται από την παρουσία του αντικειμένου (πχ. αεροπλάνα, ζώα, ένεση, θέα αίματος) ή ακόμα μπορεί να εκλυθεί και από την πρόβλεψη της παρουσίας του αντικειμένου ή της κατάστασης.
Το άτομο αναγνωρίζει ότι ο φόβος είναι υπερβολικός ή παράλογος, αλλά η έκθεση στο φοβικό ερέθισμα προκαλεί σχεδόν πάντα έντονο άγχος, που μπορεί να πάρει και τη μορφή μιας κρίσης πανικού.
Στην Κοινωνική Φοβία, υπάρχει έκδηλος και επίμονος φόβος του ατόμου ότι θα ενεργήσει με τέτοιο τρόπο που θα ταπεινωθεί ή θα έρθει σε αμηχανία, όταν θα βρεθεί απέναντι σε μια κοινωνική κατάσταση, ή θα απαιτείται να ενεργήσει μπροστά σε κοινό, ή να εκτεθεί σε άγνωστους ανθρώπους.
Το άτομο αναγνωρίζει ότι ο φόβος είναι υπερβολικός ή παράλογος, αλλά η έκθεση στη φοβική κοινωνική κατάσταση προκαλεί σχεδόν πάντα έντονο άγχος, που μπορεί να πάρει και τη μορφή μιας κρίσης πανικού.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλουν, πχ. στην ειδική φοβία σε ένα αντικείμενο, με αποφυγή του αντικειμένου ή έστω την πρόβλεψη για τυχόν παρουσία του, έως και πιο γενικευμένη αγχώδης συμπτωματολογία που μπορεί να εκδηλωθεί με μια κρίση πανικού.
Η πορεία τείνει να είναι χρόνια και οι φοβίες μπορεί να επιδεινωθούν ή να εξαπλωθούν αν δεν αντιμετωπισθούν.
Η αγοραφοβία είναι η ανθεκτικότερη από όλες τις φοβίες.
Η πρόγνωση είναι καλή έως άριστη με θεραπεία.
Αιτιολογία
Η αιτιολογία στις Φοβίες γενικά, είναι παρόμοια με τις υπόλοιπες αγχώδεις διαταραχές, συνδέεται όμως συνήθως με ένα εκλυτικό αίτιο (πχ. τραυματικό γεγονός, ψυχοπιεστική κατάσταση) για την έναρξη και την εκδήλωση των συμπτωμάτων.
Θεραπεία
Η θεραπεία για τις Φοβίες, περιλαμβάνει τόσο μια ψυχοφαρμακολογική προσέγγιση στις πιο βαριές περιπτώσεις όπου παρουσιάζονται έντονα συμπτώματα συνοδού άγχους ή και κρίσεις πανικού, όσο και ψυχοθεραπεία (ΓΣΘ) με πολύ καλά αποτελέσματα χρησιμοποιώντας διάφορες τεχνικές:
- θετική και αρνητική ενίσχυση
- συστηματική απευαισθητοποίηση
- σταδιακή έκθεση
- πρόληψη της αντίδρασης
- τεχνικές χαλάρωσης
- θεραπεία ελέγχου του πανικού
- παρακολούθηση του εαυτού
Κάντε το τεστ
Σύντομα θα προστεθεί ένα τεστ για τις φοβίες, όπου θα μπορείτε ανώνυμα να το συμπληρώσετε και να δείτε τα αποτελέσματα. Θα παρέχονται περαιτέρω οδηγίες ανάλογα με τα αποτελέσματα, για να απευθυνθείτε σε κάποιο ειδικό ψυχίατρο εφόσον απαιτείται. Το τεστ μπορείτε να το επαναλάβετε όσες φορές θέλετε σε διαφορετικές χρονικές περιόδους για να διαπιστώσετε την κατάσταση στην οποία βρίσκεστε και εάν απαιτείται η παρέμβαση ειδικού.