Ορισμός

Η Ψυχογενής Ανορεξία ανήκει στις Διαταραχές πρόσληψης τροφής μαζί με την Ψυχογενή Βουλιμία, και συχνά οι ασθενείς υποφέρουν και από τις δυο αυτές παθήσεις, είτε αναπτύσσεται η μια από τις δυο σε κάποια φάση.

Διακρίνονται δυο τύποι Ψυχογενούς Ανορεξίας: 

• Ο Περιοριστικός Τύπος χαρακτηρίζει τη διαταραχή όπου το άτομο επιτυγχάνει την απώλεια βάρους κυρίως με δίαιτα, νηστεία ή υπερβολική άσκηση. 
• Ο Τύπος Υπερφαγίας/Κάθαρσης χαρακτηρίζει τη διαταραχή όπου η απώλεια βάρους επιτυγχάνεται με προκλητό εμετό, καθαρτικά, διουρητικά ή ενέματα ύστερα από υπερφαγία ή και τη λήψη μικρών ποσοτήτων τροφής.

Συμπτώματα

Η ψυχογενής ανορεξία δεν είναι διαταραχή της όρεξης, όπως βέβαια αναφέρει η λέξη "ανορεξία", γιατί η όρεξη δεν προσβάλλεται παρά μόνον αργά στην πορεία της νόσου. Κυρίως πρόκειται για διαταραχές στην αίσθηση του εαυτού, στην ταυτότητα και στην αυτονομία του ατόμου, και επιτυγχάνεται με μείωση της συνολικής ποσότητας τροφής, είτε με προκλητό εμετό, ή με χρήση καθαρτικών ή διουρητικών και με εξαντλητική άσκηση. 

Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινάνε στην εφηβική ηλικία και τις περισσότερες φορές δεν γίνονται αντιληπτά, μιας και το άτομο ξεκινάει να αδυνατίζει με κάποια δίαιτα. Προοδευτικά όμως μειώνεται η πρόσληψη τροφής, ενώ το ίδιο άτομο θεωρεί ότι είναι "παχύ" και αυτό αποτελεί ένα σημαντικό διαγνωστικό στοιχείο που πρέπει να προσέχουν οι οικείοι-συγγενείς-φίλοι, διότι το άτομο έχει διαταραγμένη εικόνα του εαυτού του.

Κυρίαρχα συμπτώματα είναι:

• Φόβος ότι θα παχύνει
• Υποσιτισμός
• Υπερβολική μείωση βάρους
• Έντονη άσκηση
• Διακοπή της περιόδου (αμηνόρροια) 

Αιτιολογία

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις σχετικά με τις αιτίες αυτής της διαταραχής και έχουν προταθεί διάφοροι μηχανισμοί, όπως ψυχολογικοί, γενετικοί, βιολογικοί και κοινωνικοί. 

Οι ψυχολογικές θεωρίες προτείνουν ότι η Ψυχογενής Ανορεξία είναι μια φοβική στάση του ατόμου απέναντι στην τροφή εξαιτίας της σεξουαλικής έντασης της εφηβικής ηλικίας. 

Οι κοινωνικές θεωρίες σημειώνουν την έμφαση που έχει δοθεί στις ανεπτυγμένες χώρες στους νέους, στην ομορφιά, στο να είναι το άτομο λεπτό και στην υπερβολική ενασχόληση των ατόμων με την εικόνα και το σχήμα του σώματος. 

Μελέτες σε οικογένειες και σε διδύμους έχουν δείξει τη γενετική/κληρονομική πλευρά της διαταραχής. Έχει βρεθεί ότι είναι πιο συχνή σε βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού ατόμων που έχουν τη διαταραχή.

Οι βιολογικές θεωρίες εστιάζονται στη λειτουργία του υποθαλάμου (δυσλειτουργία) που ρυθμίζει τις βασικές λειτουργίες του σώματος όπως την όρεξη, το βάρος, τη θερμοκρασία και γενικότερα την ομοιόσταση.

Γενικά τα αίτια αναφέρονται παρακάτω:

• Κοινωνική πίεση
• Έλεγχος
• Εφηβεία
• Οικογένεια
• Κατάθλιψη
• Στρεσσογόνο γεγονός

Θεραπεία

Η ανορεξία σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει απειλητική για την ίδια τη ζωή. Γι' αυτό κρίνεται απαραίτητο το άτομο (συνήθως γυναίκα) που πάσχει απ' αυτή, να επισκεφτεί ένα γιατρό όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Όσο περισσότερο χρόνο υπάρχει το πρόβλημα χωρίς να έχει αναγνωριστεί, τόσο δυσκολότερο γίνεται για να παρέχει κάποιος βοήθεια, καθώς τα άτομα αυτά δύσκολα αναγνωρίζουν ότι πάσχουν. 

Οι δύο βασικοί στόχοι στη θεραπεία είναι να αποκατασταθεί η κατάσταση θρέψης του ατόμου, δηλαδή να επανέλθει το βάρος στα φυσιολογικά όρια και ο δεύτερος είναι να τροποποιηθεί η παθολογική συμπεριφορά πρόσληψης τροφής του ατόμου, ούτως ώστε να κρατηθεί το βάρος σε φυσιολογικά όρια και να ελεγχθούν κατά το δυνατό τα επεισόδια υπερφαγίας, οι προκλητοί εμετοί, η λήψη καθαρτικών και όλες οι υπόλοιπες παθολογικές συμπεριφορές.

Συνήθως γίνεται σε εξωνοσοκομειακό επίπεδο, όμως μπορεί να χρειασθεί και νοσηλεία όταν υπάρχει απίσχνανση (>30% απώλεια του βάρους σώματος), υπόταση, υποθερμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, παρουσία αυτοκτονικού ιδεασμού ή ψύχωσης, ή αποτυχίας εξωνοσοκομειακής θεραπείας. 

Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει σημαντικά και συνήθως χρησιμοποιούνται ορισμένα αντικαταθλιπτικά φάρμακα (πχ. φλουοξετίνη), σε συνδυασμό με ψυχοθεραπευτικές μεθόδους (γνωστική-συμπεριφορική, υποστηρικτική, οικογενειακή, ομαδική) αναλόγως του σταδίου που γίνεται η διάγνωση και της σοβαρότητας της κατάστασης του ατόμου.  

Κάντε το τεστ

 Σύντομα θα προστεθεί ένα τεστ που θα μπορείτε να κάνετε ανώνυμα και να διαπιστώσετε εάν πάσχετε από συμπτώματα που έχουν σχέση με ψυχογενή ανορεξία ή βουλιμία.