Γενικά

Η δυσθυμία ή δυσθυμική διαταραχή, που ήταν παλαιότερα γνωστή και ως καταθλιπτική νεύρωση, αποτελεί μια μορφή των διαταραχών διάθεσης που έχει χρόνια πορεία και είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες. Προσβάλλει συχνότερα άτομα με ιστορικό μακροχρόνιου στρες ή αιφνίδιων απωλειών και συχνά συνυπάρχει με άλλες ψυχιατρικές διαταραχές (πχ. κατάχρηση ουσιών, διαταραχές προσωπικότητας, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή).

Ορισμός

Η δυσθυμία αποτελεί μια μορφή των διαταραχών διάθεσης, όπως η κατάθλιψη, που αν και παρουσιάζει πιο ήπια συμπτώματα, έχουν όμως χρονιότερη πορεία. Τα συμπτώματα θα πρέπει να έχουν διάρκεια για πάνω από δυο χρόνια, στο μεγαλύτερο μέρος της ημέρας και να μην οφείλονται σε άλλα προβλήματα υγείας, όπως κατάχρηση ουσιών. 

Δεν είναι σπάνιο να συνυπάρχει και μείζων καταθλιπτική διαταραχή, οπότε σε αυτή την περίπτωση ονομάζεται "διπλή κατάθλιψη".

Συμπτώματα

Το άτομο παρουσιάζει μια καταθλιπτική διάθεση, όπου ενώ μπορεί να ανταπεξέρχεται στις καθημερινές δραστηριότητες, νοιώθει πάντα άσχημα, έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενώ δεν μπορεί να βρει ευχαρίστηση και ανακούφιση από τις συνήθεις δραστηριότητες. Μπορεί να είναι θυμωμένο με διάφορα και να μην βρίσκει τρόπο διεξόδου. Τα συμπτώματα είναι συνήθως τα παρακάτω:

• μειωμένη ενεργητικότητα
• αίσθημα κόπωσης
• δυσκολία συγκέντρωσης
• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• απώλεια σεξουαλικού ενδιαφέροντος (libido) 
• έλλειψη ευχαρίστησης από προηγουμένως ευχάριστες δραστηριότητες (ανηδονία)
• αϋπνία ή υπερυπνία
• αύξηση ή μείωση όρεξης

Αιτιολογία

Τα αίτια της δυσθυμίας δεν είναι πλήρως διευκρινισμένα, όμως σύμφωνα με ερευνητικές μελέτες, θεωρείται ότι η ανάπτυξή της είναι πολυπαραγοντική. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες  όπως περιβαλλοντικοί, γενετικοί, βιοχημικοί και κληρονομικοί, οι οποίοι θεωρούνται υπεύθυνοι για την ανάπτυξη της διαταραχής.

Στρεσογόνα γεγονότα της ζωής όπως θάνατος οικογενειακού προσώπου, κακοποίηση, συναισθηματική στέρηση, ψυχολογική βία, διαταραγμένες σχέσεις με γονείς κατά την παιδική ηλικία συμβάλλουν επίσης στην ανάπτυξη της δυσθυμικής διαταραχής. 

Θεραπεία

Η θεραπεία της δυσθυμίας μπορεί να είναι είτε φαρμακευτική ή ψυχοθεραπευτική ή και συνδυασμός των δύο.

Αντικαταθλιπτικά χάπια όπως οι αναστολείς της επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI) θεωρούνται τα νεότερα και ασφαλέστερα στην αντιμετώπιση της. 

Όσον αφορά την ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ψυχοθεραπεία που να αποτελεί την πιο ειδική στην αντιμετώπιση της δυσθυμίας. Απαιτείται η σωστή και εξατομικευμένη προσέγγιση του ψυχιάτρου, έτσι ώστε να υπάρξει μια σωστή διάγνωση, καθώς πολύ συχνά προβάλλουν συμπτώματα από τις υπόλοιπες διαταραχές του ασθενούς (πχ. κατάχρηση ουσιών).  

Οι βραχύχρονες γνωσιακές θεραπείες εστιάζουν στα συμπτώματα, ενώ οι παραδοσιακές ψυχοδυναμικές ψυχοθεραπείες είναι μακροχρόνιες και εστιάζουν περισσότερο στη μελέτη του ασυνειδήτου του ασθενή. Τέλος, τα κυριότερα ρεύματα ψυχοθεραπείας περιλαμβάνουν τη συστημική θεωρία, την ανθρωπιστική και την υπαρξιακή, οι οποίες είναι ιδιαίτερα διαδεδομένες και θεωρούνται θεραπείες μικρότερης διάρκειας σε σχέση με τις ψυχοδυναμικές.

Εφόσον δεν υπάρξει θεραπευτική αντιμετώπιση, τότε τα συμπτώματα της δυσθυμίας θα συνεχιστούν για όλη τη διάρκεια της ζωής του ασθενούς, με πολλά και συνεχιζόμενα προβλήματα και κινδύνους για την υγεία του. 

Διάγνωση

Ο Ψυχίατρος είναι ο ειδικός ο οποίος μπορεί να κάνει διάγνωση για τη συγκεκριμένη διαταραχή, μετά από πλήρη διαγνωστική αξιολόγηση και λήψη ιστορικού.