• ΝΟΙΩΘΩ ΜΟΝΟΣ
  • ΔΕΝ ΕΧΩ ΔΙΑΘΕΣΗ
  • ΕΧΩ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΥΣ
  • ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
  • ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΝΗΜΗΣ
  • ΕΧΩ ΑΓΧΟΣ
  • ΕΧΩ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΕΣ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΠΑΝΙΚΟΥ

Γενικά

Η Διαταραχή Πανικού, αποτελεί μια από τις συχνότερες αγχώδεις διαταραχές, ιδιαίτερα στη σημερινή μας εποχή της οικονομικής κρίσης, όπου πολλές φορές το συσωρευμένο άγχος πλέον εκδηλώνεται με κρίσεις πανικού που προκαλούν επιπλέον φόβο και άγχος στα άτομα που βιώνουν για πρώτη φορά τόσο έντονα συναισθήματα.

"Θα τρελαθώ", "θα πάθω εγκεφαλικό", "θα πεθάνω", "θα γίνω ρεζίλι" είναι από τις πιο συχνές σκέψεις που έρχονται στο μυαλό των ατόμων που παθαίνουν μια κρίση πανικού.

Ορισμός

Η Διαταραχή Πανικού χαρακτηρίζεται από αιφνίδιες προσβολές πανικού (κρίσεις πανικού). Μπορεί να εκδηλωθεί μεμονωμένα ή να σχετίζεται με αγοραφοβία, δηλαδή το φόβο του ατόμου να βγει εκτός του σπιτιού του μόνο του ή να βρεθεί σε χώρους με πολλά άτομα (πχ. σουπερμάρκετ, λαικές αγορές, θέατρα, κλπ) ή ακόμα και να είναι μόνο του σε ανοικτούς χώρους.

Ο πανικός μπορεί να εξελιχθεί σε στάδια, τα οποία δεν είναι ίδια στο κάθε άτομο:

  • υποκλινικές προσβολές ("άρχισα να ιδρώνω, οπότε έφυγα...")
  • πλήρεις προσβολές πανικού ("δεν μπορώ να πάρω αέρα....θα πεθάνω...")
  • άγχος προσμονής ("θα γίνω ρεζίλι....ποιος θα με βοηθήσει αφού θα είμαι μόνος??")
  • φοβική αποφυγή συγκεκριμένων καταστάσεων ("αν περάσω από εκεί, σίγουρα θα πάθω...")
  • αγοραφοβία ("αν βγω από το σπίτι, σίγουρα θα πάθω κρίση...." "αν δεν μπορώ να φύγω από εκεί, δεν μπορώ να πάω...")

Συμπτώματα

Η Διαταραχή Πανικού μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση χρήσης αλκοόλ (κατάχρηση αλκοόλ) ή ναρκωτικών ή διάφορων φαρμάκων που προκαλούν εξάρτηση, για να ανακουφιστεί το άτομο από το άγχος, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε κατάθλιψη, με σοβαρούς κοινωνικούς και επαγγελματικούς περιορισμούς.

Η προσβολή πανικού ή κρίση πανικού, παρουσιάζεται αιφνίιδα, κορυφώνεται μέσα σε 10 λεπτά και είναι μια περίοδος έντονου φόβου ή δυσφοριίας, όπου εμφανίζονται τα παρακάτω συμπτώματα (τέσσερα ή περισσότερα):

  1. αίσθημα παλμών ή αύξηση του καρδιακού ρυθμού, "η καρδιά μου σφυροκοπά, τρέχει σαν τρελλή, πάει να σπάσει"
  2. εφίδρωση
  3. έντονος τρόμος ή τρεμούλα στο σώμα
  4. αίσθημα ασφυξίας ή λαχανιάσματος
  5. αίσθημα πνιγμονής, "δεν μου φτάνει ο αέρας"
  6. πόνος ή δυσφορία στο θώρακα
  7. ναυτία ή ενόχληση στην κοιλά
  8. αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή τάση για λιποθυμία
  9. φόβος απώλειας του ελέγχου ή επερχόμενης τρέλας, "θα τρελαθώ..."
  10. φόβος θανάτου, "θα πεθάνω...."
  11. μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα (παραισθήσεις) στο σώμα ή στα άκρα
  12. αίσθημα ζέστης ή ρίγη
  13. αποπραγματοποίηση ("σαν να μην είναι πραγματικά αυτά που αισθάνομαι") ή  αποπροσωποποίηση ("σαν να μην είμαι εγώ")

Αιτιολογία

Η αιτιολογία είναι παρόμοια όπως και στην Γενικευμένη Αγχώδη Διαταραχή (ΓΑΔ), ενώ οι μισοί από τους ασθενείς με Διαταραχή Πανικού έχουν ένα συγγενή με την ίδια διαταραχή.  Μπορεί να υπάρχει και μια γενετική παραλλαγή (5%) που σχετίζεται με το μεταβολισμό του μεταφορέα της σεροτονίνης στα άτομα με υψηλά επίπεδα άγχους.

  • Βιολογικοί παράγοντες: Το άγχος περιλαμβάνει μια υπερβολική αντίδραση του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος με άυξηση των κατεχολαμινών (νοραδρεναλίνη) και άλλες μεταβολές του σεροτονινεργικού συστήματος και άλλων κέντρων του εγκεφάλου
  • Ψυχαναλυτικοί παράγοντες: Σύμφωνα με το Freud, το άγχος σχετίζεται με ασυνείδητες ενορμήσεις (πχ. επιθετικές, σεξουαλικές) που προσπαθούν να εισβάλλουν στο συνειδητό επίπεδο, αλλά πυροδοτούνται αμυντικοί μηχανισμοί, που χρησιμοποιούνται από το άτομο για να αντιμετωπίσει μια δυνητικά απειλητική κατάσταση
  • Θεωρίες Μάθησης: οι αγχώδεις διαταραχές περιλαμβάνουν λανθασμένα, διαστρεβλωμένα ή αντιπαραγωγικά γνωσιακά σχήματα, που προκαλούνται από σοβαρή ματαίωση και στη συνέχεια γίνεται μια εξαρτημένη μάθηση σε σχέση με άλλες καταστάσεις

Θεραπεία

Η πορεία είναι χρόνια, με εξάρσεις και υφέσεις, ενώ οι ασθενείς με Διαταραχή Πανικού μπορεί να διατρέξουν αυξημένο κίνδυνο για απόπειρα αυτοκτονίας, οπότε κρίνεται αναγκαία η κατάλληλη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και η ψυχοθεραπεία.

Η πιο συνηθισμένη και αποτελεσματική ψυχοθεραπευτική προσέγγιση είναι η Γνωστική-Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, ενώ είναι απαραίτητη και η παρακολούθηση σε βάθος χρόνου (follow-up) με επαναληπτικές συνεδρίες. Έχει τεκμηριωθεί από μελέτες, ότι ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας με φαρμακοθεραπεία είναι πιο αποτελεσματικός, από ότι η κάθε μια θεραπεία ξεχωριστά.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως είναι οι Εκλεκτικοί Αναστολείς Επαναπρόσληψης Σεροτονίνης (SSRIs), ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθούν για μικρό χρονικό διάστημα οι βενζοδιαζεπίνες, που ελαττώνουν τόσο τον αριθμό όσο και την ένταση των επεισοδίων, αλλά χρειάζονται στενή παρακολούθηση και σταδιακή διακοπή διότι μπορεί να προκαλέσουν εξάρτηση.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Δυστυχώς ο περισσότερος κόσμος ανησυχεί αν προκαλούν εξάρτηση τα αντικαταθλιπτικά (ΟΧΙ), ενώ μπορεί όλοι να έχουν σπίτι τους και να έχουν πάρει από ένα Lexotanil ή Xanax (που προκαλεί εξάρτηση!!!)

Κάντε το τεστ

Beck Anxiety Inventory

Παρακάτω είναι ένας κατάλογος από συνηθισμένα συμπτώματα του άγχους.  Σημειώστε πόσο πολύ ενοχληθήκατε από κάθε σύμπτωμα κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδος συμπεριλαμβανομένης και της σημερινής ημέρας, επιλέγοντας την απάντηση που αντιστοιχεί στο σύμπτωμα στην κάθε στήλη.

/
1)
Μουδιάσματα και μυρμηγκιάσματα





2)
Εξάψεις





3)
Αστάθεια στα πόδια





4)
Δε μπορούσατε να χαλαρώσετε





5)
Φόβος ότι θα συμβεί το χειρότερο





6)
Αισθανόσαστε ζάλη ή ελαφρύ κεφάλι





7)
Η καρδιά χτυπούσε δυνατά ή γρήγορα





8)
Αστάθεια





9)
Ήσαστε τρομοκρατημένος/η





10)
Νευρικότητα





11)
Νιώθατε να πνίγεστε





12)
Τρέμουλο στα χέρια





13)
Τρέμουλο σε όλο το κορμί





14)
Φόβος ότι θα χάσετε τον έλεγχο





15)
Δυσκολία να ανασάνετε





16)
Φόβος ότι θα πεθάνετε





17)
Ήσαστε τρομαγμένος/η





18)
Δυσπεψία ή δυσφορία στο στομάχι





19)
Νιώθατε να χάνεστε





20)
Ξάναμα στο πρόσωπο





21)
Ιδρώτας (όχι λόγω ζέστης)





Επόμενη