• ΝΟΙΩΘΩ ΜΟΝΟΣ
  • ΔΕΝ ΕΧΩ ΔΙΑΘΕΣΗ
  • ΕΧΩ ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΥΣ
  • ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ
  • ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΜΝΗΜΗΣ
  • ΕΧΩ ΑΓΧΟΣ
  • ΕΧΩ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΕΣ

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ

Γενικά

ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: έχει χαρακτηριστεί "η νόσος του αιώνα μας". 1 στους 4 από εμάς, κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του θα παρουσιάσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο. Σίγουρα ζούμε όλοι στη χώρα μας σε ένα καταθλιπτικό περιβάλλον, όμως η Μείζων Καταθλιπτική Διαταραχή είναι μια σοβαρή χρόνια νόσος, που μπορεί όμως να ΠΡΟΛΗΦΘΕΙ (αν αναγνωριστεί έγκαιρα) και να ΘΕΡΑΠΕΥΘΕΙ. Συνεπώς μας αφορά όλους.

Δυστυχώς όμως και πάλι, ο στιγματισμός της ψυχικής νόσου, η υποδιάγνωση και η υποθεραπεία, συντελούν ώστε μόνο ένα 10% των ασθενών να λαμβάνουν την κατάλληλη θεραπεία, και από αυτούς μόνο 1 στους 5 για το απαραίτητο χρονικό διάστημα.

Ορισμός

Η κατάθλιψη είναι μια σοβαρή ασθένεια, με συγκεκριμένες νευροενδοκρινολογικές διαταραχές και διακρίνεται σε διαφορετικούς βαθμούς: ήπια, μέτρια, σοβαρή, και διαφορετικές πορείες: μοναδικό καταθλιπτικό επεισόδιο, χρόνια, εποχιακή, υποτροπιάζουσα. Υπάρχουν και διαφορετικές μορφές κατάθλιψης όπως: κατάθλιψη που συνοδεύει σωματικά νοσήματα (πχ. Άνοια, Νόσος Parkinson, καρκίνος, χρόνιος πόνος, κα), άτυπη κατάθλιψη, αγχώδης κατάθλιψη, δυσθυμία, επιλόχεια κατάθλιψη, μελαγχολία.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η κλινική κατάθλιψη δεν σημαίνει απλά ότι είμαι λυπημένος για ένα χρονικό διάστημα, αλλά ουσιαστικά επηρεάζονται όλες οι λειτουργίες μας, όπως είναι η σκέψη, η συμπεριφορά, η λειτουργία του σώματος (όρεξη, ύπνος, κα) και τα συναισθήματα.

ΠΡΟΣΟΧΗ: υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αυτοκτονικότητας σε καταθλιπτικούς ασθενείς, κυρίως όμως όταν ο αυτοκτονικός καταθλιπτικός ασθενής αρχίζει να βελτιώνεται, διότι τότε βρίσκει τη σωματική ενέργεια για να εκτελέσει τη πράξη του.

Συμπτώματα

Η κατάθλιψη (Μείζων Καταθλιπτικό Επεισόδιο) χαρακτηρίζεται από τα ακόλουθα συμπτώματα που είναι παρόντα για 2 εβδομάδες και προκαλούν μια σοβαρή μείωση στη λειτουργικότητα του ατόμου και τουλάχιστον ένα από τα δυο συμπτώματα είναι:

  • καταθλιπτική διάθεση (στο μεγαλύτερο μέρος της μέρας, σχεδόν καθημερινά, το παρατηρούν και οι άλλοι)
  • απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης (στο μεγαλύτερο μέρος της μέρας, σχεδόν σε όλες τις δραστηριότητες, καθημερινά, το παρατηρούν και οι άλλοι)

Άλλα συμπτώματα που παρουσιάζονται συνήθως σχεδόν καθημερινά, χωρίς να είναι απαραίτητο να συνυπάρχουν όλα ταυτόχρονα:

  • αυπνία ή υπερυπνία
  • απώλεια βάρους ή αύξηση βάρους (πχ. 5% σωματικού βάρους σε 1 μήνα)
  • ελάττωση ή αύξηση όρεξης
  • κόπωση ή απώλεια της ενεργητικότητας
  • αισθήματα αναξιότητας ή υπέρμετρης ενοχής
  • ελαττωμένη ικανότητα να σκεφθεί ή να συγκεντρωθεί ή αναποφασιστικότητα
  • επανερχόμενες σκέψεις θανάτου, ή αυτοκτονικός ιδεασμός, ή απόπειρα αυτοκτονίας
  • ανησυχία ή επιβράδυνση της ψυχοκινητικότητας (πχ. διέγερση ή απάθεια)

Αιτιολογία

Η κατάθλιψη μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα μας. Είναι μια πολυπαραγοντική νόσος και είναι δύσκολο να πούμε πιο ακριβώς είναι το αίτιο για την εμφάνιση της κατάθλιψης στο συγκεκριμένο άτομο κατά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή. Και αυτό γιατί η κατάθλιψη προκαλείται από πολλούς διαφορετικούς παράγοντες. Θα μπορούσε να ρωτήσει κάποιος, γιατί σε μένα, γιατί τώρα?

Αυτά που είναι γνωστά είναι κάποιοι παράγοντες κινδύνου και αυτοί είναι:

  • γενετική προδιάθεση (20% σε πρώτου βαθμού συγγενείς)
  • γυναικείο φύλο (συχνότητα 2:1 σε σχέση με τους άνδρες)
  • ανεργία & χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο
  • ψυχικό τραύμα
  • διαζύγιο
  • πένθος
  • εγκυμοσύνη και λοχεία
  • παρατεταμένο στρες & αγχώδης κατάσταση

Επίσης είναι πολύ συχνή συνοδός πάθηση (συννοσηρότητα) άλλων Παθολογικών, Ενδοκρινολογικών, Νευρολογικών, Λοιμωδών και Φλεγμονωδών Νοσημάτων, ενώ μπορεί να προκληθεί και από διάφορα φάρμακα πχ. καρδιολογικά, αντιυπερτασικά, στεροειδή, ορμόνες, αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη, αντινεοπλασματικά, αντιβακτηριδιακά και αντιμυκητιασικά.

Θεραπεία

Ευτυχώς πλέον υπάρχουν διάφορες αποτελεσματικές επιλογές - δυστυχώς η επίσκεψη στον κατάλληλο γιατρό καθυστερεί πολύ!!!

Τα Μείζονα Καταθλιπτικά Επεισόδια είναι ιάσιμα στο 70-80% των ασθενών και η αποτελεσματικότερη προσέγγιση είναι ο συνδυασμός της φαρμακοθεραπείας με ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.

Διάφορες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις εφαρμόζονται, όμως η πιο τεκμηριωμένη και αποτελεσματική είναι η ΓΣΘ:

  • Γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (ΓΣΘ)
  • Ψυχοδυναμική θεραπεία
  • Συστημική θεραπεία
  • Υπαρξιακή ανθρωπιστική θεραπεία

Η θεραπεία με αντικαταθλιπτικά (συνήθως τα νεότερα αντικαταθλιπτικά: SSRIs– εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης) πρέπει να συνδυάζονται πάντα με τακτικές επισκέψεις στον ειδικό ιατρό. Κατά τις συζητήσεις αυτές, ο γιατρός παρέχει λεπτομερείς πληροφορίες για την ασθένεια (ψυχοεκπαίδευση) και για τα πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της θεραπείας, έτσι ώστε να μειωθούν οι τυχόν πρόωρες εγκαταλείψεις της θεραπείας και σαν συνέπεια οι υποτροπές.

Σε ειδικές περιπτώσεις ανθεκτικής κατάθλιψης και σε ορισμένες άλλες ενδείξεις , έχει φανεί ότι είναι πολύ αποτελεσματική και ασφαλής η ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ΗΣΘ), η οποία χρησιμοποιείται κατά κόρον στο εξωτερικό (πχ. Νορβηγία & Σουηδία), με εκπληκτικά αποτελέσματα στις μελέτες που ενδείκνυται (πχ. επιλόχεια κατάθλιψη βελτίωση μόνο με 2 συνεδρίες ΗΣΘ), αλλά δυστυχώς στην χώρα μας λόγω στιγματισμού (παρεξήγηση με ηλεκτροσοκ) εφαρμόζεται σπανίως.

Υπάρχουν και νεότερες θεραπείες, όπως ο Διακρανιακός Μαγνητικός Ερεθισμός (ΔΜΣ), που έχουν δείξει πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα και μόλις πρόσφατα έχει πάρει έγκριση για χρήση στην Αμερική, οπότε αναμένεται μετά από ευρύτερες κλινικές μελέτες να έρθει και στην Ευρώπη.

Κάντε το τεστ

Κλίμακα Κατάθλιψης

Παρακάτω είναι μια σειρά από καταστάσεις που πιθανόν να περάσατε ή να αισθανθήκατε. Σημειώστε πόσο συχνά αισθανθήκατε έτσι τις τελευταίες 30 ημέρες

α. λιγότερο από 1 ημέρα την εβδομάδα = "σπάνια, καθόλου"

β. 1-2 ημέρες = "μερικές φορές"

γ. 3-4 ημέρες = "αρκετές φορές"

δ. 5-7 ημέρες = "τον περισσότερο καιρό"

(Κλίμακα CES-D,  Fountoulakis et al, 2001)

/
1)
Σας ενοχλούν πράγματα που συνήθως δεν σας ενοχλούσαν;





2)
Η όρεξή σας είναι κακή ώστε να μη θέλετε να τρώτε;





3)
Νιώθατε ότι δεν μπορούσατε να απαλλαγείτε από την κακοκεφιά;





4)
Νιώθετε ότι είσαστε εξίσου ικανός με τους άλλους;





5)
Έχετε δυσκολία να συγκεντρωθείτε σε αυτό που κάνετε;





6)
Νιώθετε μελαγχολικός;





7)
Νιώθετε πως ότι κάνετε το κάνετε με μεγάλη προσπάθεια, πίεση;





8)
Νιώθετε ελπίδα για το μέλλον;





9)
Σκεφτόσαστε ότι η μέχρι τώρα ζωή σας ήταν μια αποτυχία;





10)
Νιώθετε φοβισμένος;





11)
Έχετε ανήσυχο ύπνο;





12)
Είσαστε ευτυχισμένος;





13)
Μιλάτε λιγότερο από το συνηθισμένο;





14)
Νιώθετε μοναξιά;





15)
Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι δεν είναι φιλικοί μαζί σας;





16)
Ευχαριστιέστε (χαιρόσαστε) τη ζωή;





17)
Κλαίτε με λυγμούς;





18)
Νιώθετε λυπημένος;





19)
Νιώθετε ότι οι άνθρωποι δεν σας συμπαθούν;





20)
Δεν μπορείτε να κάνετε τις δουλειές σας (εργασία, σπίτι, σχολείο);





Επόμενη